Pozicioni gjithnjë e më agresiv gjeopolitik dhe ekonomik i Kinës në botë po shkakton një reagim të ashpër bipartizan (republikanë e demokratë) në Amerikë. Është mirë nëse çon në më shumë investime publike në kërkime themelore, arsim dhe infrastrukturë – siç bëri tronditja e Sputnik në fund të viteve 1950. Por gjithashtu ajo paraqet rreziqe.
Më shumë se 60 vjet më parë, frika e papritur dhe e prekshme se Bashkimi Sovjetik po lëshonte para nesh, shokoi Amerikën nga një vetëkënaqësi e pasluftës dhe bëri që kombi të bënte atë që duhej të bënte për shumë vite. Edhe pse e bëmë atë me pretekstin e mbrojtjes kombëtare – ne e quajtëm atë Akti i Arsimit Kombëtar i Mbrojtjes dhe Akti i Sigurisë së Mbrojtjes Kombëtare dhe u mbështetëm në Administratën e Projekteve të Kërkimit të Avancuar të Mbrojtjes për kërkime themelore që çojnë në gjysmëpërçues, teknologji satelitore dhe internet – rezultati ishte rritja e produktivitetit amerikan dhe pagat amerikane për një brez.
Kur Bashkimi Sovjetik filloi të shkaktonte shembje të dhunshme, Amerika gjeti pengesën e radhës në Japoni. Makinat e prodhuara në Japoni po merrnin pjesën e tregut nga prodhuesit e mëdhenj të automobilave. Ndërkohë, Mitsubishi bleu aksione të konsiderueshme në Rockefeller Center, Sony bleu Columbia Pictures dhe Nintendo konsideroi blerjen e Seattle Mariners. Nga fundi i viteve 1980 dhe fillimi i viteve 1990, u mbajtën seanca dëgjimore të panumërta në Kongres mbi “sfidën” japoneze ndaj konkurrencës amerikane dhe “kërcënimin” japonez për vendet e punës në Amerikë.
Një valë librash demonizoi Japoninë – Agjentët e Influencës të Pat Choate konfirmuan se pagesat e pretenduara të Tokios për amerikanët me influencë ishin krijuar për të arritur “dominimin politik efektiv mbi Shtetet e Bashkuara”. Qendrat Tregtare të Clyde Prestowitz argumentuan se për shkak të dështimit tonë për t’iu përgjigjur në mënyrë adekuate sfidës japoneze “fuqia e Shteteve të Bashkuara dhe cilësia e jetës amerikane po zvogëlohet me shpejtësi në çdo aspekt”. “Në Hijen e Diellit në Lindje”, William S Dietrich pretendoi se Japonia “kërcënon mënyrën tonë të jetës dhe përfundimisht liritë tona po aq sa rreziqet e kaluara nga Gjermania Naziste dhe Bashkimi Sovjetik”.
Robert Zielinski dhe “Barazitë e pabarabarta” i Nigel Holloway argumentuan se Japonia manipuloi tregjet e saj të kapitalit për të minuar korporatat amerikane. Jeni i Daniel Burstein! Perandoria e re financiare e Japonisë dhe kërcënimi i saj për Amerikën pohuan se fuqia në rritje e Japonisë i vuri Shtetet e Bashkuara drejt rrezikut të rënies pre e një “rendi botëror armiqësor japonez …”.
Dhe vazhdoi: Loja me Fuqinë e Japonisë, Lufta që po trokiste me Japoninë, Zaibatsu America: Si firmat Japoneze po kolonizojnë industritë vitale të SHBA-ve, Lufta e Heshtur, Luftërat Tregtare.
Por nuk kishte ndonjë komplot vicioz. Ne nuk arritëm të vërejmë se Japonia kishte investuar shumë në arsimin dhe infrastrukturën e saj – gjë që i mundësoi asaj të prodhonte produkte me cilësi të lartë që konsumatorët amerikanë dëshironin të blinin. Ne nuk pamë që sistemi ynë financiar i ngjante një kazinoje dhe kërkonte fitime të menjëhershme. Ne e kemi anashkaluar që sistemi ynë arsimor la gati 80% të të rinjve tanë të paaftë për të kuptuar një gazetë lajmesh dhe shumë të tjerë të papërgatitur për punë. Dhe infrastruktura jonë e urave të pasigurta dhe rrugëve me gropa po na shteronin produktivitetin.
Në rastin aktual të Kinës, rivaliteti gjeopolitik është i dukshëm. Megjithatë, në të njëjtën kohë, korporatat dhe investitorët amerikanë po bëjnë marrëveshje fitimprurëse në heshtje duke drejtuar fabrika me pagë të ulët atje dhe duke u shitur teknologji “partnerëve” të tyre kinezë. Dhe bankat amerikane dhe kapitalistët e sipërmarrjeve janë duke nënshkruar me zell marrëveshje në Kinë.
Nuk dua të minimizoj kërcënimin që Kina përfaqëson ndaj Shteteve të Bashkuara. Por gjatë gjithë historisë së pasluftës në Amerikë ka qenë më e lehtë të fajësojmë të tjerët sesa të fajësojmë veten.
Rreziku më i madh me të cilin përballemi sot nuk vjen nga Kina. Ajo është zhvendosja jonë drejt proto-fashizmit. Ne duhet të jemi të kujdesshëm për të mos demonizuar Kinën aq shumë sa të inkurajojmë një paranojë të re që shtrembëron më tej përparësitë tona, inkurajon nativizmin dhe ksenofobinë dhe çon në shpenzime më të mëdha ushtarake sesa investime publike në arsim, infrastrukturë dhe kërkime themelore mbi të cilat prosperiteti i ardhshëm i Amerikës dhe siguria varet në mënyrë kritike.
Çështja thelbësore për Amerikën- një Amerikë gjithnjë e më e larmishme, ekonomia dhe kultura e së cilës po bashkohen me shpejtësi me ekonomitë dhe kulturat e pjesës tjetër të globit – është nëse është e mundur të rizbulojmë identitetin tonë dhe përgjegjësinë tonë të përbashkët pa krijuar një armik tjetër./ The Guardian