Si ka ndikuar kriza e Katalonjës në komunitetin e biznesit të rajonit
Pas pasionit dhe furisw të atyre që mbështesin pavarësinë katalanase, bizneset tashmë po ndiejnë ndikimin e pasigurisë.
Në zemër të Barcelonës, një turmë po mblidhet në Plaça Sant Jaume. Në njërën anë të sheshit është ndërtesa që strehon parlamentin e Katalonjës, përballë Bashkisë, dhe në mes është një masë e zhurmshme e demonstruesve, duke kënduar dhe duke kënduar mbështetjen e tyre për pavarësinë katalanase.
Ka flamuj, fjalime dhe këngë.
“Ne jemi këtu për t’i treguar Mbretërisë së Spanjës se nuk kemi nevojë për to”, më tregon një protestues.
E lë zhurmën e demonstratës për një shëtitje të shkurtër nga Placa Sant Jaume.
Përgjatë rrugëve të vjetra dhe të ngushta janë dyqanet që janë më të zbrazëta sesa duhet të jenë. Në një prej tyre gjej Elvira, pronar i një Boutiku që fiton shumicën e parave të saj nga turistët.
“Shumica prej nesh ende nuk mund të besojnë se çfarë ka ndodhur në muajin e fundit,” thotë ajo. “Është e pabesueshme që, për 30 ditë, të shikoni se çfarë ka ndodhur me një nga qytetet më të mira në botë, këta njerëz të çmendur kanë thyer çdo gjë, janë terroristë. “Dyqanet nuk po shesin, bizneset po largohen, 80% e biznesit tim bazohet në turistë, por tani atyre u thuhet të mos hyjnë në qendër të qytetit”. Elvira thotë se mbledhjet e saj janë ulur me 45% dhe pretendon se dyqanet fqinje kanë parë të njëjtën rënie. Të frikësuar se çfarë do të ndodhë me bankat katalanase, ajo ka lëvizur paratë e saj nga llogaria e saj në Barcelonë, por mbetet nervoze dhe e zemëruar. “Çfarë do të bëni nëse Katalonia fiton pavarësinë,” pyes. Ajo shtrëngon: “Lëreni, shkoni diku tjetër, gjithçka është e tmerrshme”.
Shumë biznese tashmë kanë shkuar. Më shumë se 2,000 janë larguar nga Katalonia që nga referendumi i tetorit, duke përfshirë edhe dy bankat më të mëdha, Caixa dhe Sabadell, të dyja të cilat kanë zhvendosur selinë e tyre jashtë rajonit.
Të tjerët po e presin kohën e tyre, duke e shikuar situatën me kujdes për të parë se çfarë ndodh më pas.
Një nga më të mëdhenjtë është Freixenet, kompania ndërkombëtare e verës me gaz, e vendosur në qytetin Sant Sadurní d’Anoia.
Presidenti i saj, Josep Lluís Bonet, është gjithashtu kreu i Dhomës së Tregtisë Spanjolle. Takohemi në bodrumet, të rrethuar me 20,000 shishe fermentimi. Pra, pas një shekulli në Katalunjë, mund të lëvizë Freixenet?
“Ne patjetër do të kishim parasysh lëvizjen e Freixenet nga Katalonia”, thotë zoti Bonet.
“Mbi të gjitha është mbijetesa e kompanisë dhe kjo ka nevojë për stabilitet, stabilitet për punëtorët dhe aksionarët tanë. Nëse bie në rastin e pavarësisë – dhe unë nuk besoj se do të ndodhë – do të bëheshim multinacionale spanjolle me praninë në Katalunjë. ”
Pse, pyes, a ndihet kaq negativ në lidhje me pavarësinë, kur kaq shumë katalanas janë në favor?
Ai shtrëngon kokën dhe buzëqesh: “Një katalan i pavarur do të çonte në një situatë të papërshtatshme për muajt e ardhshëm dhe vitet, një dekadë, do të ishte një hap i madh prapa për Kataloninë dhe tragjike për mirëqenien e katalanasve.
“Nëse vazhdojmë në këtë kurs atëherë plaga do të jetë e thellë dhe ka një shans që mund të ndikojë në ciklin pozitiv të ekonomisë”.
Frika është se një Katalonjës e pavarur do të gjendej e prerë nga tregjet e saj më të mëdha – se do të mohohet një vend në BE dhe do të përballet me bojkotime dhe tarifa kur u përpoq të tregtonte me Spanjën.
Mesazhi që kam dëgjuar nga bizneset anembanë rajonit, mund të sintetizohet si kjo: “Pse të rrezikosh të hedhësh një shkëmb, kur nuk mund të marrim ndonjë përfitim?”
Në Freixenet, një kompani familjare, zoti Bonet është i gatshëm të flasë publikisht dhe të pranojë kritikat që i vijnë në rrugën e tij.
Të tjerët mbajnë një profil më të ulët, por ende po bëjnë plane të paparashikuara.
Kompania më e madhe në Kataloni, e matur nga qarkullimi ose nga numri i punëtorëve, është prodhuesi i makinave SEAT. Burimet në firmë më thanë se ata çmuan stabilitetin dhe anëtarësimin në BE.
Nëse ndonjëri prej tyre do të preket, atëherë unë u tha se, po, edhe SEAT mund të planifikojë të largohet nga Katalonia.
Separatistët thonë se pavarësia do të vijë me sfida, por që disa vite dhimbje do të ishin të vlefshme. Ata besojnë se një Katalonjës e pavarur do të përfitonte nga largimi nga Spanja, se do të përdorte ende Euro dhe do të ishte në gjendje të bashkohet me një organizatë tregtare siç është EFTA. Asnjë nga këto gjëra nuk është e sigurt. Në fakt, BE tashmë e ka bërë të qartë se nuk do ta njohë një Katalonjës të pavarur dhe me siguri nuk do ta ftonte që të bëhej anëtare.
Andreu Mas-Colell është një ekonomist i njohur globalisht dhe ai dikur ishte ministër i financave i Katalonjës. Ai ka kaluar vite duke menduar se si një Katalonjës e pavarur mund të mbijetojë dhe të lulëzojë.