Një mënyrë për të komunikuar midis nëndetëseve me avionët është krijuar nga hulumtuesit në MIT. Aktualisht, është e vështirë për aeroplanët që të marrin sinjale nënujore, sepse reflektojnë sipërfaqen e ujit dhe rrallë thyhet.
Studiuesit gjetën një radar me frekuencë jashtëzakonisht të lartë që mund të zbulonte valëzime të vogla në ujë. Kjo mund të lejojë që të humburit dhe nëndetëset të komunikojnë me aeroplanët.
Nëndetëset komunikojnë duke përdorur valë sonare, të cilat udhëtojnë mirë poshtë ujit, por luftojnë për të thyer pjesën në sipërfaqe. Avionët komunikojnë duke përdorur sinjalet radio që nuk udhëtojnë mirë në ujë.
“Përpjekja për të kaluar kufirin e ajrit me sinjalet pa tel ka qenë një pengesë”, tha Fadel Adib, nga MIT Media Lab. Sistemi i zhvilluar në MIT përdor një altoparlant nënujor për të synuar arritjen e sinjaleve sonare direkt në sipërfaqen e ujit, duke krijuar valëzim të vogël, i cili arrin vetëm në pak metra lartësi.
Këto valëzime mund të zbulohen nga njradari me frekuencë të lartë mbi ujë dhe duke i kthyer përsëri në mesazhe. Studiuesit testuan idenë në një pishinë dhe ishin në gjendje të marrin me sukses mesazhet nënujore nga lartësia e sipërfaqes.
Megjithatë, sistemi mund të marrë një kohë të gjatë për të dërguar një sasi të madhe të të dhënave, dhe nuk funksionon kur ka valë më të gjatë se 16cm (6in) në ujë.
“Ajo mund të merret në ditë të qeta dhe me çrregullime të caktuara të ujit, por ne kemi nevojë për këtë që të punojmë në të gjitha ditët dhe në të gjitha rastet”, tha z. Adib.
Gjithashtu është një sistem i njëanshëm që nuk lejon që avioni të dërgojë mesazhe në nëndetëse. Studiuesit shpresojnë të zhvillojnë algoritme që mund të eliminojnë “zhurmën” e një oqeani të valëzuar dhe të izolojnë një valëzim të vogël nga mesazhet sonar.
Në të ardhmen, mund të ndihmojë avionët ose dronët të zbulojnë vendndodhjen e një regjistruesi të fluturimit të zhytur në “kutinë e zezë”.
/AlpeNews.al